August II Mocny

1697 – 1706; 1709 – 1733

Dlaczego August II został nazwany „Mocnym”?

August II Mocny, znany jako August II Mocny, robił wszystko, by zasłużyć na ten przydomek. Był nie tylko bardzo wysoki – imponujący mężczyzna o wzroście ponad 2 metrów, ale był także świetnym jeźdźcem i człowiekiem o wielkiej sile fizycznej. Lubił się tą siłą popisywać, dlatego nawet niektórzy jemu współcześni twierdzili, że kiedy łamał podkowy gołymi rękami, niektórzy podejrzewali, że owe podkowy były specjalnie przygotowane, aby łatwo się łamały.

Panowanie Augusta II Mocnego

Niestety, ta siła nie rozciągała się na jego umiejętności rządzenia. Był już elektorem Saksonii (państwa sąsiadującego z Polską), kiedy rozwinęła się w nim ambicja zostania królem Polski i zjednoczenia Saksonii i Polski pod jedną potężną koroną. W tym celu przeszedł na katolicyzm i postarał się o wsparcie przez potężnych sąsiadów z Rosji i Austrii. Zdołał również zdobyć poparcie części polskiej szlachty w wyborach sejmowych i wkrótce został koronowany na króla Polski (króla Rzeczypospolitej Obojga Narodów) w 1697 roku. W 1700 roku jako elektor saski, wspierany przez cara Rosji, rozpoczął wojnę ze Szwecją, znaną jako Wielka Wojna Północna. Polska została wciągnięta w tę wojnę i to miejscowa ludność najbardziej ucierpiała w wyniku wojny prowadzonej pomiędzy obcymi mocarstwami.

Wkrótce nastąpiła podwójna zmiana na polskim tronie. Najpierw Szwecja, po pokonaniu połączonej armii saskiej i polsko-litewskiej, obaliła Augusta II i osadziła Leszczyńskiego jako Stanisława I w 1704 roku. Potem sytuacja się zmieniła. Car Piotr I pokonał Szwedów i August II Mocny powrócił na tron.

Czasy panowania Augusta II Mocnego nie były dobrym okresem dla Polski. Kraj i naród były osłabione wojnami, chorobami i pogarszającą się sytuacją gospodarczą. Obce mocarstwa – monarchie rosyjska, pruska i austriacka pragnęły mieć coraz większy wpływ na Rzeczpospolitą Obojga Narodów. Bogaci polscy magnaci często opowiadali się po jednej ze stron, a byli i tacy, którzy kierowali się bardziej osobistymi korzyściami niż dobrem wspólnym i dobrem kraju.

August II Mocny – mecenas sztuki

Wracając do Augusta II Mocnego, jest on prawdopodobnie lepiej pamiętany jako mecenas sztuki i architektury. Prowadził wystawne życie pełne przyjemności, ale był także wielkim kolekcjonerem sztuki i zbudował wystawne barokowe pałace w Dreźnie i Warszawie.

Wreszcie, ustanowił Order Orła Białego, najwyższe polskie odznaczenie. Dziś order ten jest nadal największym odznaczeniem za zasługi wobec kraju przyznawanym w Polsce.

Ilustracje:

Louis de Silvestre, August II, Muzeum Narodowe w Poznaniu, po 1718 r.

Jan Matejko, August II Mocny (275320), ok. 1893 r.

https://commons.wikimedia.org/wiki/File:August_II_Mocny_(275320).jpg

Fot: Mathiasrex, Maciej Szczepańczyk (2018), Johann August Jordan, Gwiazda Królewskiego Rubingarnituru Orderu Orła Białego Augusta II Mocnego