Król Jagiełło i Krzyżacy

Władysław II Jagiełło był najdłużej panującym królem w historii Polski. Zasiadał na tronie przez 48 lat! Po wstąpieniu na tron polski przez małżeństwo z młodą królową Jadwigą w 1386 roku, zjednoczył królestwa Polski i Litwy oraz ochronił obie ziemie przed atakami Krzyżaków. Siły polskie i litewskie wygrały bitwę pod Grunwaldem w 1410 roku. Od tamtej pory datę wygranej bitwy pamięta każde polskie dziecko z lekcji historii i każdy Polak, kiedykolwiek by nie żył i gdziekolwiek by nie mieszkał.

Krzyżacy należeli do zakonu wojskowego, który został sprowadzony na tereny dzisiejszej północnej Polski, aby pomóc księciu mazowieckiemu w obronie jego terytoriów przed Prusakami. Zakon szybko stał się silną siłą militarną, kontrolował ziemie, na które został zaproszony i stworzył własne państwo krzyżackie. Chciał rozszerzać swoją działalność na coraz większe terytoria, budząc strach przed atakami na sąsiednie miasta i wsie.

Bitwa pod Grunwaldem

Królestwo Polskie i Księstwo Litewskie zjednoczyły swoje siły, aby stawić czoła Krzyżakom pod Grunwaldem 15 lipca 1410 roku. Była to jedna z największych bitew średniowiecznej Europy. Wzięło w niej udział około 30 000 rycerzy po stronie polsko-litewskiej i około 15-20 000 po stronie krzyżackiej. Obejmowała rycerzy na koniach, piechotę, a nawet wczesne i nowatorskie siły artyleryjskie. Bitwa trwała 6 godzin i zakończyła się zwycięstwem wojsk polsko-litewskich. W bitwie zginął wielki mistrz krzyżacki – potęga zakonu krzyżackiego została złamana, a zakon na zawsze utracił swoją silną pozycję. Podczas corocznego festiwalu „Dni Grunwaldu” odbywa się rekonstrukcja bitwy, a także potyczki i inne zawody rycerskie. Podczas 26 edycji to niesamowite wydarzenie obejrzało w Grunwaldzie 40 000 widzów!

W Polsce zachował się pomnik krzyżacki – zamek w Malborku. Jest to największy średniowieczny zamek w Europie. Jeśli będziesz miał okazję odwiedzić tę wspaniałą budowlę, być może zechcesz przyłożyć ucho do historycznych murów. Kto wie, może usłyszysz równie ekscytujące historie, jak te prawdziwe o królowych, królach i rycerzach!

Król Jagiełło – słynny polski władca

Władysław II Jagiełło zapisał się w historii Polski jako wielki i odważny król. Zjednoczył dwa wielkie narody i zapoczątkował dynastię Jagiellonów, która rządziła w Polsce do 1572 roku. Kontynuował wspieranie Akademii Krakowskiej, która była częścią wysiłków królowej Jadwigi na rzecz wprowadzenia edukacji do Polski. W 1411 r. podpisał traktat pokojowy z Krzyżakami, dzięki któremu zarówno Polska, jak i Litwa odzyskały część swoich ziem. Traktat nie położył kresu walkom z zakonem krzyżackim, ale jego siła została ograniczona i zakon już nigdy nie był tak potężny jak wcześniej.

Sława Władysława II Jagiełły celebrowana jest nie tylko w Polsce, ale i za granicą. W Central Parku w Nowym Jorku znajduje się pomnik poświęcony królowi. Odlany z brązu pomnik konny przedstawia Jagiełłę w stroju bojowym, z mieczami w obu dłoniach, uniesionymi i skrzyżowanymi, symbolizującymi jedność sił polskich i litewskich lub być może, zwycięstwo nad zakonem krzyżackim w bitwie pod Grunwaldem w 1410 roku. Bez wątpienia został zbudowany przez Polaków, którzy wyemigrowali z Polski w trudnych czasach i znaleźli swój nowy dom w Stanach Zjednoczonych (sam pomnik został wyrzeźbiony przez Stanisława Kazimierza Ostrowskiego w 1939 roku). Polacy przywieźli ze sobą nie tylko wspomnienia z ojczyzny, ale także własnego króla!

Ilustracje: Wikipedia Commons

Michał Godlewski, Jagajła. Ягайла (M. Godlewski, 1863), Obraz, przedstawiający Wielkiego Księcia Litewskiego i Króla Polski Jagiełłę, 1863 r.

Król Władysław II Jagiełło, detal Tryptyku Matki Boskiej Bolesnej w katedrze na Wawelu, 2 poł. XV w.

Aleksander Lesser, Władysław II Jagiełło król Polski, przypuszczalnie w latach 1845 – 1875

Jan Matejko, Bitwa pod Grunwaldem, Muzeum Narodowe w Warszawie, 1878 r.

Tadeusz Popiel i Zygmunt Rozwadowski, Bitwa pod Grunwaldem, 1910 r., Muzeum Historyczne we Lwowie (Ukraina)

Mapa Litwy i Polski, ok. 1400 r. Informacje zaczerpnięte głównie ze starej niemieckiej mapy Image: Poland under Jagello, plus kilka lokalizacji z mapy w książce The Times Concise Atlas of World History, ISBN 0723006741.

Maksymilian Antoni Piotrowski, Władysław Jagiełło przed Bitwą pod Grunwaldem, 1854 r.

Photo: Andrzej Miecznik, Zamek w Malborku, 2010 r.

Herb króla Polski i najwyższego księcia litewskiego Jagiełły z polskim orłem i litewskim Witoldem (Waykimas), używany podczas soboru w Konstancji w latach 1414 – 1418. Namalowany w 1416 roku. Z Armorialu (księgi herbowej), wyprodukowanego w 1416 r. Wykonany przez portugalskiego heraldyka uczestniczącego w soborze w Konstancji.

Moneta 1: Denar koronny Władysława Jagiełły Kraków, Gabinet Numizmatyczny Damian Marciniak

Moneta 2: Denar litewski wielkiego księcia Jagiełły (bity w latach 1388 – 1392) z litewskim Vytis (Waykimas) na awersie.

Stanisław Kazimierz Ostrowski, Pomnik króla Władysława II Jagiełły, 1939 r., Central Park, Nowy Jork, USA

Zdjęcie: Elekes Andor, Pomnik nagrobny Jagiełły (Władysława II Jagiełły) w Katedrze Wawelskiej, 2019 r.