Jan III Sobieski

1674 - 1696

Wczesne lata

Jan III Sobieski należał do szlachty, która bardzo dbała o edukację. W młodości studiował w Krakowie i w Europie Zachodniej, wiele podróżował, nauczył się kilku języków, w tym francuskiego i włoskiego, a za granicą nabył umiejętności organizowania armii i budowania fortyfikacji obronnych. Interesował się również sztuką i architekturą. To za jego czasów powstał piękny pałac w Wilanowie. Dziś można go zwiedzać, nie tylko podziwiając budynek i otaczające go ogrody, ale także dowiedzieć się więcej o królu i jego czasach w Muzeum Króla Jana III Sobieskiego. Można też posłuchać koncertów, które często organizowane są w jego wyjątkowych wnętrzach. Położony zaledwie kilka kilometrów od Warszawy, będzie dla zwiedzających miłą odskocznią od zgiełku i tłumów dużego miasta.

Król i dowódca wojsk polskich

W 1674 roku Jan III Sobieski został wybrany na króla Polski. Historia pokazuje, że był on wielkim przywódcą i utalentowanym dowódcą wojsk. Wygrał już ważne bitwy pod Chocimiem, a później pod Żurawnem przeciwko Turkom (odzyskując w ten sposób wcześniej zdobyte terytoria), kiedy w 1683 roku wyruszył ze swoją armią liczącą 23 000 żołnierzy pod Wiedeń, aby powstrzymać Imperium Osmańskie przed zdobyciem miasta. Oblężenie Wiednia stało się jedną z najsłynniejszych bitew w tej części Europy. Król Jan III Sobieski został głównodowodzącym połączonych wojsk polskich, austriackich i niemieckich i poprowadził je do zwycięstwa. Udana epicka szarża skrzydlatej kawalerii Sobieskiego stała się źródłem licznych relacji historycznych. Skrzydlata kawaleria była również znana jako skrzydlata husaria i byli to rycerze na koniach, którzy mieli skrzydła przymocowane do zbroi. Dziś można znaleźć ekscytujące animowane ilustracje tej bitwy w internecie, między innymi na You Tube (na przykład Epicka szarża, która powstrzymała ekspansję osmańską w Europie: Historyczna bitwa pod Wiedniem w 1683 r.).

Król i Królowa: Jan III Sobieski i Maria Kazimiera

Jan III Sobieski był oddany swojej ukochanej żonie Marii Kazimierze (znanej również jako Marysieńka Sobieska). O jego zdolnościach literackich i gorących uczuciach świadczą przepełnione miłością listy z frontów bitewnych. Potrafił też bardzo szczegółowo opisać wiele aspektów bitew i ich następstwa. Wielka miłość króla Sobieskiego i Marii Kazimiery nigdy nie wygasła i trwała do samego końca jego życia w 1696 roku.

Jan III Sobieski i jego miłość do zwierząt

Sobieski kochał zwierzęta. O jego ulubionej wydrze o imieniu Robak wiemy od kronikarza tamtych czasów, Chryzostoma Paska. Początkowo wydra była jego zwierzęciem, ale król tak bardzo jej pragnął, że Pasek uległ i wydra Robak stała się ulubionym pupilem króla. W pałacu ustawiono nawet specjalne naczynia z wodą, aby wydra mogła łowić ryby.

Jan III Sobieski upamiętniony na Węgrzech

Pamięć o Janie III Sobieskim czczona jest nie tylko w Polsce, ale także w innych częściach Europy. Jednym z takich miejsc jest Esztergom na Węgrzech, gdzie znajduje się pomnik poświęcony jego imieniu. W bazylice w Esztergom znajduje się również kaplica poświęcona królowi Janowi II Sobieskiemu. W końcu był on jednym z dowódców polskiej i austriackiej armii, która w 1683 roku wyzwoliła Węgrów spod 150-letniej okupacji Imperium Osmańskiego. Świeże biało-czerwone kwiaty w kaplicy Bazyliki zaskakują odwiedzających Węgry Polaków. Król Sobieski był bohaterem wielu narodów!

Ilustracje:

Przypisywane Danielowi Schultzowi / Prawdopodobnie Andreasowi Stechowi, Jan III Sobieski, po 1680 r.

Warsztat Daniela Schultza, Jan III Sobieski z Zakonem Ducha Świętego, ok. 1676 r.

Wandalin Strzałecki, Król Jan III Sobieski i Marysieńka, MP 2399 MNW, Muzeum Narodowe w Warszawie, 1881 r.

Alexandre Francois Desportes, Królowa Maria Kazimiera (detal), między 1695 r. a 1696 r.

Niezidentyfikowany malarz, Maria Kazimiera Sobieska, 1670 r.

Henri Gascar, Jan III Sobieski z rodziną, 1693 r.

Sebastiano Bonicelli, Jan III Sobieski i Maria Kazimiera, 1677 r.

Jan Matejko, Król Jan III Sobieski wysyłający orędzie zwycięstwa do papieża, po bitwie pod Wiedniem, 1883 r.

Jerzy Siemiginowski-Eleuter, Sobieski w bitwie pod Wiedniem, 1686 r.

Anonim (Polska) (?), Jan III Sobieski w bitwie pod Wiedniem (detal), przełom XVII/XVIII w.

Fot: Marcin Białek (2008), Warszawa, Pałac w Wilanowie

Fot: Kgbo (2019), Wnętrze Pałacu w Wilanowie, Warszawa, Polska

Fot: Kgbo (2019), Wnętrze Pałacu w Wilanowie, Warszawa, Polska

Fot: Alf Melin z Glasgow, Wielka Brytania (2011), Król Jan III. Pomnik Sobieskiego autorstwa Andre Le Bruna w Pałacu w Wilanowie