Jak August III Sas został królem

Po śmierci Augusta II Mocnego doszło do walki o władzę między Stanisławem I Leszczyńskim, a Augustem III Sasem, którzy chcieli zapewnić sobie miejsce na polskim tronie. Leszczyński był faworyzowany przez polską szlachtę i wybrany 12 000 głosów w sejmie elekcyjnym. August III Sas, syn Augusta Mocnego, otrzymał 3 000 głosów. Jednak sukcesja Augusta na tronie polskim była wspierana nie tylko przez 30 000 wojsk rosyjskich, które wkroczyły do Polski z tej okazji, ale także przez niektórych bogatych i skorumpowanych magnatów polskich (takich jak Michał Serwacy Wiśniowiecki).

Panowanie Augusta III Sasa

W ten sposób August III Sas, który już wcześniej odziedziczył tytuł elektora saskiego, i jego żona Maria Józefa zostali koronowani na króla i królową Polski i Księstwa Litewskiego w Krakowie w katedrze wawelskiej w 1734 roku. To, co nastąpiło później w historii, było dalszym rozwinięciem sytuacji, która doprowadziła do koronacji. Obce mocarstwa Rosji, Austrii i Prus ingerowały w polską politykę, magnaci często działali we własnym interesie i wykorzystywali liberum veto w sejmie, aby bojkotować wszelkie decyzje, które były sprzeczne z ich życzeniami. Być może w wyniku tej sytuacji August III Sas spędzał większość czasu w Saksonii i nie interesował się zbytnio poprawą sytuacji politycznej w Polsce i wprowadzeniem bardzo potrzebnych reform, które przywróciłyby znaczenie Sejmu w rządzeniu krajem i zapewniłyby wysoki status Polski na scenie europejskiej.

Mecenas opery, muzyki i architektury

Większość historyków postrzega panowanie Augusta III Sasa jako katastrofalne dla Polski. Rządził krajem za pośrednictwem ministrów lub wybranych magnatów, często angażując się w osobiste działania, zamiast zajmować się krajem i dobrobytem jego mieszkańców. Różne anegdoty wspominają o jego hobby wycinania papierowych żołnierzyków czy spędzaniu całych dni na słuchaniu oper. Ale to właśnie dzięki zamiłowaniu do sztuki został zapamiętany jako wielki mecenas opery, muzyki i architektury. W końcu największy kompozytor wszech czasów, Johan Sebastian Bach, był jego nadwornym kompozytorem w Dreźnie i skomponował kantatę na jego koronację w Polsce (choć nie została ona wykonana podczas ceremonii). Wiemy o co najmniej dwóch uczniach Bacha, którzy występowali w orkiestrze króla Sasa w Warszawie, a także na dworach niewiarygodnie bogatych polskich magnatów, którzy mieli własne orkiestry i instytucje muzyczne.

August II Sas był założycielem pierwszego teatru operowego zwanego Opernhaus lub Operalia Warszawskie, który wystawiał regularne przedstawienia. Mieścił się on w Ogrodach Saskich, które były pierwszym parkiem publicznym założonym przez Augusta II Mocnego.

Wielu historyków wskazuje również na fakt, że w czasach Sasa poprawiła się gospodarka Rzeczypospolitej Obojga Narodów i nastąpił rozkwit rzemiosła.

Ilustracje:

Louis de Silvestre, August III w stroju polskim, 1737 r.

Król Polski August III, między ok. 1755 r., a ok. 1756 r.

Pietro Antonio Rotari, Królowa Maria Józefa, żona króla Polski Augusta III, 1755 r.

Współczesna rekonstrukcja: Herb Augusta III jako wikariusza chorągwi HRE, XVIII w.

Johann Heinrich Köhler, Regalia Augusta III (Copy), 1733 r.